کینوا، خاویار سبز ناشناخته

کینوا دارای پروتئین بالا، عناصر ریز مغذی، ویتامین E، امگا ۳ ، اسید فولیک، اسیدهای آمینه و سولفور است.

یک عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان با اشاره به اینکه “کینوا” در آمریکای جنوبی به خاویار سبز معروف است، گفت: کینوا دارای پروتئین بالا، عناصر ریز مغذی، ویتامین E، امگا ۳ ، اسید فولیک، اسیدهای آمینه و سولفور است.

دکتر « محمدرضا محبوبی» در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: قدمت گیاه کینوا بین پنج تا هفت هزار سال و خاستگاه این گیاه در حوزه آمریکای لاتین، بولیوی، پرو و شیلی است که عمدتا سرخپوستان بومی این گیاه را استفاده می‌کردند. با توجه به اهمیت این گیاه، سازمان ملل سال ۲۰۱۳ را سال جهانی کینوا نامگذاری کرد.

وی با بیان اینکه این گیاه فاقد گلوتن است و برای بدن ضروری است، افزود: کینوا از نظر متخصصان جزء شبه غلات و از خانواده تاج خروس است و افراد مبتلا به بیماری سلیاک که با مصرف گندم از لحاظ گوارش دچار مشکل می‌شوند، می‌توانند آرد کینوا را جایگزین گندم کنند.

این محقق خاطرنشان کرد: کینوا دارای ۷۰ درصد روغن غیر اشباع است و باعث می‌شود رسوب چربی در رگ‌ها خطرناک نباشد؛ هم چنین این گیاه از دیابت نوع دو جلوگیری می‌کند. کینوا در تغذیه کودکان و به عنوان نان و بیسکوئیت‌های رژیمی برای بیماران دیابتی مفید است. در تناوب مناسبی با حبوبات و گندم قرار دارد و قابلیت دم کردن و مصرف با خورشت را داراست.

وی با اشاره به اینکه کینوا جایگزین مناسبی برای غلات از جمله گندم و برنج است، بیان کرد: این گیاه قابلیت کشت در اراضی شور و آبیاری با آب‌های غیرمتعارف مثل آب شور و دریا را دارد و به آن گیاه شور زیست می‌گویند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان افزود: این گیاه در رطوبت نسبی ۴۰ تا ۸۸ درصد و دمای بین ۱۵ تا ۲۰ درجه رشد ایده‌آل دارد و دامنه تحمل دمایی آن از منفی یک تا ۳۸ درجه سانتی‌گراد است که مقاومت به تنش‌های شوری و خشکی دارد و با اقلیم‌های مختلف تطابق‌پذیری دارد. طول دوره رشد این گیاه بسته به ژنوتیپ و تاریخ کشت آن حدود ۸۰ تا ۱۷۰ روز است.

محبوبی خاطرنشان کرد: به طور کلی کشت این گیاه در تمام مناطق خشک که تابستان گرم تا خیلی گرم دارند در قالب کشت‌های بهاره، تابستانه و پاییزه انجام می‌شود. کینوا علاوه بر آمریکای لاتین، در آمریکای شمالی، اروپا و آفریقا و در پاکستان، چین، امارات و هند کشت می‌شود.

وی بیان کرد: کشت کینوا به حدود ۳۰ تن کود دامی، ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار پتاس و ۵۰ کیلوگرم در هکتار ازت و به فاصله هر سه سال یک بار پتاس نیاز دارد.

وی اظهار کرد: بازار کینوا چند سالی است در الگوی کشت کشاورزان کشور جای گرفته و وزارت جهاد کشاورزی بیشتر در اقتصاد مقاومتی نظرش در معرفی این گیاه به کشاورزان بوده است. کینوا در ۳۱ استان کشور قابلیت کشت دارد و ممکن است در یک شهرستان خاص امکان کشت آن وجود نداشته باشد.

محبوبی با اشاره به اینکه در حال حاضر استفاده از کینوا در صنعت غذایی محدود است، گفت: سازمان جهاد کشاورزی و آستان قدس رضوی از نهادهای حمایت کننده هستند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان خاطرنشان کرد: از منظر آمار جهانی بیشترین سطح کشت را در کشور بولیوی داریم و در ایران سطح زیر کشت ۱۰۰ هزار هکتار است که قبل از سیل اخیر ۳۵ هزار هکتار آن به گلستان اختصاص داشت که در حال حاضر به ۲۲ هزار هکتار رسیده است.

این محقق تصریح کرد: با توجه به ویژگی‌های مثبت گیاه لازم است زمان بگذرد تا ژنوتیپ‌های مناسب را در ایران شناسایی کنیم که این کار در ایستگاه تحقیقات کرج و یزد تحت عنوان برنامه‌های به‌نژادی در حال انجام است، تا بذر سازگار تکثیر شود و در اختیار کشاورزان قرار گیرد و ادوات خاص کشت این گیاه تولید شود.

محبوبی گفت: مشکل عمده کشاورزان در این خصوص نبود آگاهی است که این مشکل با برگزاری برنامه‌های آموزشی و در قالب دروس دانشگاهی برای دانشجویان به حداقل می‌رسد.