لزوم سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری‌های کشاورزی

نیازمند سرمایه بیشتری در این حوزه هستیم.

رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس گفت: ما فناوری‌های لازم در حوزه کشاورزی را داریم، اما نیازمند سرمایه بیشتری در این حوزه هستیم.

دکتر علی اصغر طالبی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: ممکن است در برخی زمینه‌ها نواقصی وجود داشته باشد، لذا ما نیازمند تعامل با کشورهای پیشرفته و جذب تکنولوژی‌های پیشرفته دنیا هستیم. ما فناوری لازم را داریم، ولی در بعضی موارد که نواقصی وجود دارد، بدون اینکه وابستگی پیدا کنیم، باید از کشورهای پیشرفته آن فناوری را وارد کنیم. مهم  این است که این فناوری‌ها با تلاش همکاران ما در دانشگاه ها به تولید ثروت و تجاری سازی علم  منجر شود.

وی در خصوص بومی بودن یا نبودن علوم کشاورزی، خاطرنشان کرد: در دانشگاه‌ها ممکن است برخی از اساتید، فارغ التحصیل دانشگاه‌های خارج از کشور باشند، اما سالیان متمادی در کشور با توجه به شرایط آب و هوایی و بر روی محصولات و نیازهای کشور مطالعه کرده‌اند و علم را بر شرایط کشور منطبق کرده‌اند.

طالبی در خصوص اینکه دانشکده‌‎های کشاورزی چه نقشی در پیشرفت حوزه کشاورزی کشور دارند، عنوان کرد: دانشگاه‌های ما همیشه نقش خودشان را در تربیت نیروی انسانی در همه زمینه‌‌ها از جمله بخش کشاورزی ایفا می کنند، نکته کلیدی این است که ما ایرانی‌ها در زمینه‌هایی ضعف داریم وآن هم بخش‌های عملی تمام رشته‌هاست و این موضوع تنها مختص رشته های کشاورزی نیست. ما در تمام علوم در بخش تئوری قوی هستیم، اما در علوم عملی مشکل داریم و باید تلاش کنیم این نقص رفع شود.

وی عدم آشنایی فارغ التحصیلان دانشگاهی با مبانی کاربردی رشته‌هایشان را در کشور یک ضعف دانست و ادامه داد: دانشگاه ها درحال تلاش هستند که به بخش‌های عملی رشته‌ها بیشتر بها دهند و فارغ التحصیلان ما توانمندی لازم را در زمینه عملی رشته ها داشته باشند.

حل مسئله اشتغال فارغ التحصیلان تنها وظیفه دانشگاه‌ها نیست

رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر اینکه اشتغال فقط مخصوص دانشگاه نیست، خاطر نشان کرد: پس از این که نیروی توانمند و کارآمد تربیت کردیم، بایستی سرمایه گذاری لازم از جانب دولت برای آنکه این فرد بتواند یک کسب و کار ایجاد کند، در اختیارش قرار گیرد. بایستی وزارت جهاد کشاورزی و وزارت کار و تعاون کمک کنند تا فارغ التحصیلان بتوانند اشتغال پیدا کنند. اینکه دانشگاه ها صرفا نیروی کارآمد تولید کنند و ما انتظار داشته باشیم مشکل اقتصاد حل شود، اینگونه نیست.

طالبی عنوان کرد: بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی، بیشتر بخش‌های اقتصاد باید به بخش خصوصی واگذار شود و دولت نقش ناظر و هدایت کننده داشته باشد. موضوع اشتغال، یک مسئله کلان است و همه بخش‌های نظام باید کمک کنند تا معضل اشتغال که امروز بزرگترین معضل کشور ماست، به تدریج حل شود.

وی با بیان اینکه حدود ۲۰ سال قبل بر مبنای سیاست‌های کلی نظام و رهنمودهای مقام معظم رهبری قرار شد در تولید علم جایگاه برجسته‌ای را در دنیا پیدا کنیم، عنوان کرد: طی ۲۰ سال گذشته کشور ما که هیچ جایگاهی در تولید علم دنیا نداشت، آنچنان پیشرفت کرد که در سال  ۲۰۱۶رتبه شانزدهم تولید علم دنیا را کسب کرد. بنابراین می توان دریافت که از نظر سرعت تولید علم در دنیا بی نظیر هستیم؛ ما ایرانیان ثابت کردیم هر جا که نیاز و انگیزه باشد و اراده کنیم می توانیم بر نواقص تاریخی خود غلبه کنیم.

رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس افزود: این نمونه مشخص در عملکرد دانشگاه‌های ماست که در زمینه تولیدات علمی و انتشارات علمی مسیر درخشانی را طی کردند که همچنان این مسیر باید تداوم داشته باشد.

طالبی با اشاره به اینکه حدود ۷۰ هزار عضو هیأت علمی در دانشگاه‌های دولتی داریم، عنوان کرد:  تولیدات علمی ما در سال ۲۰۱۶ ، حدود ۴۰ هزار بوده، یعنی به ازای هر دو نفر، نیم مقاله تولید کرده‌ایم، و با توجه به اینکه در دنیا جایگاه برجسته داریم، اما پتانسیل و ظرفیت ما بیشتر است.

وی در خصوص دانش محوربودن یا فناور محوربودن علوم کشاورزی، یادآور شد: دانشگاه‌های ما ۳۰ سال قبل آموزش محور بودند و به مقوله کاربردی و عملی کردن دروس رشته‌ها و پژوهش بی‌توجه بودند. از حدود ۲۰ سال پیش دانشگاه‌ها در کنار آموزش پویا،  پژوهش را مورد توجه قرار داند، این افتخارات را کسب کردند و دانشگاه‌ها پژوهش محور شدند.

رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس با تاکید براینکه اکنون دانشگاه‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که باید در حل مشکل بیکاری و اشتغال کشور مؤثر باشند، اظهار کرد: پژوهش به تنهایی ارزشمند است، اما ارزشمندتر آن است که این پژوهش به بیکاری و اشتغال در جامعه کمک کند. بنابراین دانشکده‌های ما تلاش می‌کنند که وارد مقوله فناور محوری شوند؛ فناوری یعنی تبدیل علم به ثروت.  ما این مسیر را شروع کرده‌ایم و امیدواریم همچنان که دانشگاه‌ها در مقوله پژوهش و تولیدات علمی بسیار خوب عمل کردند، بتوانند تا ۲۰ سال آینده نقش خود را در اشتغال، تولید ثروت و کارآفرینی نیز به خوبی ایفا کنند.

ضرورت توجه به نیازسنجی برای پذیرش دانشجو در رشته‌های کشاورزی

طالبی در خصوص اینکه تعداد دانشجویان و دانشکده‌های کشاورزی متناسب با نیاز کشور هستند، گفت: در مقوله نیازسنجی دیر اقدام کردیم. ماباید ۲۰ سال پیش  نیازسنجی رشته‌های کشاورزی را انجام می‌دادیم که در این رشته‌ها چه تعداد متخصص نیاز داریم؛ اما زمانی این کار را انجام دادیم که بخش قابل توجهی از فارغ التحصیلان ما بیکار هستند و جذب بازار کار نمی‌شوند.

رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر اینکه ما باید پیوسته نیازسنجی از رشته‌های کشاورزی را ادامه دهیم و اگر لازم هست رشته های جدید ایجاد کنیم، اضافه کرد: سال ۹۴-۹۵ نیاز سنجی رشته های کشاورزی انجام شد و یک مقداری ورودی‌های رشته های مختلف تعدیل شد. ما باید پیوسته نیازسنجی را انجام دهیم.

طالبی تاکید کرد: با توجه به تغییر شرایط سنی و جمعیتی کشور، به تدریج ورودی دانشگاه‌ها در حال کاهش است. بسیاری از دانشگاه‌های ضعیف ما در حال تعطیل شدن هستند، زیرا ورودی ندارند. اگر مثلا ۵ سال پیش تعداد ورودی‌های ما به دانشگاه ها یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بود، در حال حاضر حدود  ۷۰۰ الی ۸۰۰ هزار نفر کاهش پیدا کرده است.

وی افزود: با توجه به تغییر و تحولاتی که اتفاق افتاده باید رشته‌های بین رشته‌ای ایجاد کنیم؛ رشته های که از علوم مختلف استفاده می کنند تا زودتر به مقصد برسند. همچنین  با توجه به تغییرات آب و هوایی و خشکسالی در کشور، برخی از رشته‌های ما قطعا در آینده توسعه پیدا خواهد کرد، به ویژه رشته‌های مرتبط با محصولات گلخانه‌ای، زیرا کشاورزی ما تغییر و تحول پیدا می کند.

کشاورزی سنتی تا ۱۰ سال آینده وجود خارجی ندارد

رئیس دانشکده کشاورزی  دانشگاه تربیت مدرس گفت: این کشاورزی سنتی که درحال حاضر رایج است، احتمالا تا ۱۰ سال آینده وجود خارجی نخواهد داشت، زیرا باید به سمت استفاده بهینه از منابع برویم. ما دیگر آبی نداریم که آن را در زمین رها کنیم و محصولات آبیاری شود. آب ما بسیار محدود خواهد شد و برای استفاده بهینه از این منبع محدود ما باید به سمت کشت محصولات گلخانه‌ای برویم، حتی درختان میوه هم در کنار صیفی جات به داخل گلخانه منتقل خواهد شد.

طالبی اظهار کرد: یکی از رشته‌های بین رشته‌ای بسیار مهم در کشاورزی بیوتکنولوژیِ کشاورزی است که در زمینه‌های مختلف بیماری شناسی گیاهی، گیاه‌شناسی، زراعت، اصلاح نباتات، باغبانی و.. کاربرد دارد. رشته مدیریت منابع آب هم با مباحث سیاسی ارتباط دارد، زیرا بسیاری از آب‌های ما فرا سرزمینی است و از رودخانه های کشورهای مجاور وارد ایران می‌شود.

وی ادامه داد: دریاچه هامون چرا خشک شده، زیرا افغانستان بر روی رودی که به این دریاچه می‌ریخت،  سد زده است. چرا در جنوب شرقی کشور ما گرد غبار راه افتاده، زیرا ترکیه بر روی رودخانه‌های دجله و فرات در حال سد زدن است. این موضوع باعث خشک شدن دشت‌ها و ایجاد گرد و غبار می‌شود، آن گرد و غبارها هم به کشور ما منتقل می‌شود.

طالبی افزود: رشته مثل آب مباحث سیاسی، مدیریتی و اجتماعی دارد و با توجه به خشکسالی ممکن است موضوعات امینی در کشور ما تشدید شود؛ به طور مثال ممکن است روستایی که رودخانه‌ای دارد از انتقال آب به روستای مجاور ممانعت کند و درگیری ایجاد شود.

کشاورزی محور امنیت ملی است

وی با اشاره به اینکه پیشرفت در هر زمینه‌ای مدیون علم است، گفت: رشته‌های کشاورزی بسیار متنوع و شامل باغبانی، زراعت، اصلاح نباتات، گیاه‌پزشکی و… است و دامنه بسیاری از علوم را شامل می‌شود. هر کدام از این رشته‌ها هم گرایش‌های خاصی دارند. به طور مثال رشته آبیاری ۵ الی ۶ گرایش تخصصی و یک دامنه وسیع دارد که از جوانب مختلف با زندگی انسان در ارتباط است. اگر نتوانیم تولیدات مورد نیاز خود را داشته باشیم، در شرایط بحرانی امنیت ما در خطر قرارخواهد گرفت.