با تعطیلی دامداری ها مواجهیم / مشکل کشاورزی، ضعف مدیریت است

یک کارشناس ارشد ژنتیک و اصلاح دام و از دامداران میامی گفت: مشکل عمده بخش کشاورزی ضعف مدیریتی دولت است. دامداریها در حال تعطیل شدن هستند. سامانه بازارگاه نهاده های کشاورزی دیگر قابل اعتماد نیست. مسئولین خود را به خواب زده اند.

قربانعلی حمیدی به دهقان نیوز گفت: بحران و مشکلی که صنعت دامپروری امروز با آن در حال دست و پنجه نرم کردن است را باید از دو منظر بررسی کرد: در درجه اول نگاه به آینده و دوم از نگاه به گذشته. از نظر نگرش آینده، اگر وضع به همین شکل ادامه پیدا کند بدون شک کشور ما با بحران هایی فراتر از صنعت دامپروری مواجه خواهد شد. مخصوصا بحران در امنیت غذایی، ورشکستگی هزاران دامدار، افزایش نرخ بیکاری، افزایش بیماران روحی، قحطی شدید گوشت و شیر، قحطی منابع پروتئینی در غذای جامعه و …

وقتی به دلایل بحران کنونی نگاه می کنیم می بینیم که ریشه در سیاست های کاملا اشتباهِ گذشته دارد به طور مثال توسعه مگافارم ها و از بین بردنِ گله های متوسط و کوچک روستایی یکی از ریشه های این بحران است. مگافارم ها در نگاه اول از لحاظ اقتصادی توجیه پذیر هستند اما وقتی احداث می شوند، مدتِ کوتاهی بعد در رقابتی نابرابر با دامداریهای سنتی و کوچک قرار می گیرند و چون قدرتِ مالی و پشتیبانیِ دولتی بیشتری در اختیار دارند منجر به حذف منطقه یا شهر از فارم های سنتی می گردند زیرا تمام نهاده های مورد نیاز را در منطقه بلعیده و بازار را انحصاری بدست می گیرند. همچنین در دراز مدت، تعیین کننده ی قیمتها شده به گونه ای که نه دولت و نه هیچ تشکل کشاورزی قادر به کنترل آنها نیست و نمی توانند بر آنها نظارت مؤثر داشته باشند. مگافارم ها آلودگی های زیادی هم برای منطقه خود به همراه دارند. حتی کشورهای پیشرفته اروپایی نیز بصورت مگافارم کار نمی کنند زیرا از مشکلات و معظلات و آلودگی های آن مطلع هستند.

نمونه ی دیگه از ریشه های گذشته را می توانیم در سامانه بازارگاه توزیع نهاده های کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی ببینیم که باعث مشکلات فراوانی در امر کمبود نهاده ها شده است. بازارگاه قرار بود محل توزیع عادلانه نهاده ها باشد اما الان تبدیل به غیبگاه نهاده ها شده است. سوال اینجاست که چرا وقتی بسترِ چنین چیزی آماده نبود و خیلی از کارشناسان هشدار داده بودند اما دولت اصرار بر انجام دادنش داشت. اینکه بازارگاه عملا باعث اختلال در نظام توزیع شده و فساد بزرگ اقتصادی ایجاد کرده اصلا قابل کتمان نیست. تمامیِ نهاده های وارداتی طبق مصوبه هیئت وزیران قرار بود از طریق بازارگاه بین دامداری ها و مرغداری ها توزیع گردند اما چیزی که اتفاق افتاد دقیقا برعکس این است. بخش بزرگی از نهاده های بازارگاه سر از بازار آزاد درآوردند. آیا تا این لحظه کسی پاسخگوی این مسئله بوده است؟ آیا کسی می داند که نهاده ها چگونه به بازار آزاد رفته اند؟ مسئولین خود را به بی خبری زده اند در حالیکه هر گونه و به هر میزان نهاده که وارد کشور می شود ابتدا در سامانه بازارگاه ثبت می‌شود. حال چگونه پس از ورود نهاده های کشاورزی به داخل کشور اعلام می کنند که در سامانه مذکور هیچ نهاده ای وجود ندارد اما در بازار آزاد دیده می شود؟ این موضوع باعث دپو و احتکار شده است. اینجاست که سازمان های نظارتی و بازرسی باید به صورت فوری وارد میدان شوند. سامانه بازارگاه باید به صورت کامل منحل شود.

نمونه ی دیگر را باید در دستور وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر عدم خام فروشی نهاده های دامی بدانیم. وی دامداران را مجبور به خرید خوراک آماده از کارخانه ها کردند و باز هم می بینیم که هیچگونه امکان سنجی صورت نگرفت و این برنامه هم دارای اِشکالات عدیده ای است. در حالیکه فرمول جیره نویسی و تغذیه از دامداری به دامداری دیگر متفاوت است و هر دامداری با توجه به ظرفیت و نوع دام خود نسبت به تهیه و تامین جیره غذایی(خوراک دام) اقدام می کند ولی در کارخانه ها تنوع و میزان خوراک دام آنطوری نیست که هر دامداری بتواند از آن استفاده نماید و این باعث بروز مشکلات و نارضایتی تولیدکنندگان شده است. همچنین بر اساس آمار و ارقام، بسیاری از این کارخانه ها دارای آزمایشگاه نیستند و نمی توانند آنالیز ریزمغذی ارائه کنند لذا به صورت کذایی و جعلی روی بسته بندی ها یک آنالیز خیالی درج می کنند که همین هم باعث بیماری های متابولیکی در گله ها شده است. همچنین علاوه بر اینها هیچ نظارتی روی کارخانه ها نیست و این کارخانه ها می توانند هر چیزی را درون خوراک ترکیب کنند که تا امروز چند کارخانه با همین اقدام باعث تلفات در گاوداری ها شده اند.

مشکلات دیگری هم است مانند افزایش بی رویه داروهای دامی و در نهایت عدم همخوانی قیمت تمام شده گوشت و شیر با قیمت فروش آن. از مسئولین پشت میز نشین می خواهیم که در تعیین سیاستگذاری های بخش کشاورزی با دیدی رو به جلوتر و با در نظر گرفتن تمامی مشکلات احتمالی در آینده گام اساسی بردارند و به فکر دامدار و کشاورز زحمتکش باشند. ما در آینده ای بسیار نزدیک با تعطیلی تعداد زیادی از دامداری ها مواجه خواهیم بود که البته تا به امروز هم خیلی از آنها تعطیل شدند. با ادامه پیدا کردن این مشکلات، بحران در امنیت غذایی کشور بدون شک اتفاق افتاده و دامن کشور را خواهد گرفت. تقاضامندم از مسئولین که به هشدارها و روشهای جایگزین ارائه شده از سوی کارشناسان در رابطه با صنعت دامپروری توجه و عمل کنند.