وضعیت قرمز برای هزاران هکتار شالیزار !

کاهش بارندگی، کم شدن روان آبها و آب شدن بخش زیادی از ذخایر برف ارتفاعات در مازندران ، منابع آب کشاورزی این استان را تحت تاثیر شدید قرار داده و سبب شده تا در نخستین روزهای ماه فروردین کشت برنج در سه هزار هکتار از شالیزارهای استان در خط قرمز قرار بگیرد.

به گزارش دهقان نیوز به نقل از ایرنا ، بیشترین اثرگذاری خشکسالی از طریق کاهش ذخایر آبی سدهای استان خودنمائی کرد و در این میان وضعیت سد شهید رجائی ساری به عنوان یکی از ۲ سد بزرگ مازندران از بقیه سدها و آبگیرها وخیم تر است .
سد شهید رجائی ساری بر اساس اعلام مسئولان شرکت آب منطقه ای مازندران با ۶۰ درصد کاهش ذخایر آبی نسبت به سال آبی گذشته ، بیشترین لطمه را از خشکسالی و کاهش بارندگی تحمل کرده است.
این سد که ۱۶۲ میلیون متر مکعب ظرفیت ذخیره سازی دارد ، هم اکنون تنها حدود ۵۵ میلیون متر مکعب ذخیره دارد و از این میزان هم ۲۲ میلیون مترمکعب برای پایداری سد قابل برداشت نیست.
سد شهید رجائی تامین کننده آب هزاران هکتار از شالیزارهای شهرستان های ساری و میاندرود در مرکز مازندران است ، ولی اکنون رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران می گوید که به کشاورزانی که در انتهای شبکه آبیاری این سد شالیزاری دارند اعلام شده است که زمین هایشان را زیر کشت نبرند.
** رونمائی از بنرهای ‘ کشت برنج ممنوع ‘
دلاور حیدر پور روز دوشنبه به خبرنگار ایرنا گفت : دستکم سه هزار هکتار از هشت هزار و ۶۰۰ هکتار زمین های شالیزاری حوزه شهرستان میاندرود در بخش انتهایی شبکه آبیاری سد شهید رجایی قرار دارد که در صورت کشت شدن با مشکل جدی کمبود آب مواجه خواهند شد.
وی افزود : با هماهنگی مدیریت جهاد کشاورزی میاندرود ، بویژه مرکز خدمات کشاورزی بخش گوهر باران ، اعضای شورای اسلامی و دهیاران ، هشدارهای لازم مبنی بر زیر کشت نرفتن زمین های این منطقه به برنجکاری داده شده است.
او ادامه داد : حتی با هماهنگی شوراهای روستاهای بخش گوهر باران ، بنرهای خودداری از کشت برنج نیز چاپ و نصب شده است.
** کشت جایگزین برای برنج
رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه شرائط برای کشت جایگزین مانند سویا ، پنبه و آفتابگردان در زمین های این منطقه فراهم شده است ، گفت : مدیریت جهاد کشاورزی میاندرورد علاوه بر تامین نهاده های کشاورزی مورد نیاز برای کشت این نوع محصولات از جمله بذر و کودهای شیمیایی ، اطلاعات خرید تضمینی این محصولات را نیز اطلاع رسانی کرده است.
وی افزود : آمار کاهش بارندگی و روان آب های رودخانه ها و خالی ماندن قابل توجه ظرفیت سدها و آب بندان های مازندران به معنای در پیش بودن سالی سخت برای کشاورزی بویژه برنجکاری در کل این استان است و کشاورزان باید این هشدارها را جدی بگیرند .
حیدرپور گفت : متاسفانه فرهنگ بیمه کشاورزی بویژه برای کشت برنج در مازندران نهادینه نشده است و اگر شالیکاران به هشدارها توجه نکنند و زمین هایشان را زیر کشت برنج ببرند ، دچار ضرر و زیان می شوند در حالی که با کشت جایگزین می توانند از بروز این وضعیت جلوگیری کنند.
** برف هائی که آب شدند
بر اساس آمار آب منطقه ای مازندران ، وسعت ذخیره برف ارتفاعات این استان از ۱۳ هزار کیلومتر مربع در سال ۹۵ به سه هزار کیلومتر مربع در سال ۹۶ کاهش یافته است.
بنابر این گزارش ، طی ۱۰ سال اخیر میزان منابع آب استان تا ۱۵ درصد و آبدهی رودخانه ها تا ۲۰ درصد کاهش داشته که در مجموع باعث روند نزولی منابع آب و کاهش ۴۰ میلیون متر مکعبی ذخیره آب های زیرزمینی ‌و کاهش آبگیری آب بندان ها و سد ها شده است.
در حال حاضر ۲ میلیارد مترمکعب از منابع آبی استان مازندران از آب های سطحی تامین می شود و تقریبا تمامی مناطق استان متاثر از کم آبی است.
کارشناسان کشاورزی و مسئولان این بخش طی سال های اخیر همزمان با کاهش بارندگی و آغاز روند خشکسالی در استان کشاورزان را به جایگزین کردن کشت های کم آب بر ، نوبت بندی آب ، انتخاب ارقام کم آب طلب برنج و بویژه خودداری از کشت دوباره این محصول فرا خوانده اند ولی هیچ یک از این پیشنهادات تاکنون جدی گرفته نشد.
کشت دوم برنج در مازندران که عمدتا آب مورد نیازش از ذخایر زیرزمینی تامین می شود در سال های اخیر نه تنها گسترش یافته بلکه در بعضی مناطق پای کشت سوم برنج هم به میان آمده است .
** روشن شدن زودهنگام موتورهای آب در شالیزارها
در همین حال بررسی های میدانی خبرنگار ایرنا نشان می دهد که به دلیل کم آبی و کاهش محسوس روان آب های رودخانه ها ، برخی از کشاورزان برنجکار مازندران از هم اکنون موتور پمپ چاه های کشاورزی را روشن کرده اند.
مقدمات کشت برنج در مازندران با خزانه گیری از اواخر اسفند ماه هر سال آغاز می شود و با نشاء در ماه های فروردین و اردیبهشت در مناطق مختلف استان ادامه می یابد.
دوره کاشت ، داشت و برداشت شالی در مازندران از زمان نشاء بسته به شرایط جوی ۷۵ تا ۹۰ روز است و شالیزارها نیز پس از مرحله نشاء تا به بار نشستن محصول به بیشترین میزان آب نیاز دارند.
مازندران با تولید سالانه حدود یک میلیون و ۱۰۰هزار تن برنج سفید ، ۴۲درصد برنج مورد نیاز کشور را تامین می کند.
این استان بیش از ۲۳۰ هزار هکتار شالیزاری دارد .