روایت یک بانو از کارآفرینی برای زنان روستایی

خراسان شمالی با دارا بودن بیش از هزار گونه گیاهی، یکی از غنی ترین استان های کشور از لحاظ تنوع گونه های گیاهی است و فاروج هم به خاطر موقعیت خاص جغرافیایی خود محل پرورش انواع گیاهان دارویی است.
با اقدامات انجام گرفته از سوی دستگاه های مختلف خراسان شمالی، این استان به عنوان پایلوت گیاهان دارویی در کاشت و برداشت و فراوری گیاهان دارویی انتخاب شده اما، این بانوی حصار اندف این استعداد و ظرفیت را به عمل تبدیل کرده است و چندین سال است در این عرصه فعالیت می کند.
برکت ناشی از حرکت بانوی حصار اندفی را در گوشه گوشه خانه ای روستایی مشاهده می شود هرچند هوا سرد است اما، گرمای تلاش خانواده بانو مهمین محمدی، باایجاد فرصت های شغلی برای چند خانواده، سرما را بی اثر کرده است.
از در که وارد می شویم، حیاط جارو شده و همه چیز نظم خاصی دارد، مسیر ورودی حیاط تا محلی که درآن چرخ های اقتصاد چند خانواده می چرخد طولانی نیست، اتاقی با طاقچه های کوچک وبزرگ، اما در تناسب با بقیه فضای خانه منظم و بر اصولی خاص چیده شده، داروهای گیاهی در ظرف های در بسته، بطری های عرقیات، دبه های ترشی وشیشه های عسل و تخم مرغ های خانگی و… همه وهمه هنر دست بانو مهمین محمدی است که مدعی است ۷۶ ساله است؛ اما قامت استوار و رد کم چین وچروک ها بر صورتش، سرعت حرکت وکارهایش کمی پذیرش این موضوع را سخت می کند.
این بانوی کارآفرین خراسان شمالی وقتی تک تک خاصیت گیاهان دارویی وشیوه مصرفش را می گوید و اینکه در بهار ساعت ها در کوه های روستای قله صفا بالا و پایین می رود تا گیاهان دارویی را بیابد بر ما راز سلامت واستواری جسمش را روشن می شود.
بسیاری از داشته های بانو محمدی در حوزه طب سنتی و داروهای گیاهی ازآموخته های پدر است، او حالا خود صاحب ۳ فرزند دختر ویک فرزند پسر است واز جوانی دوشادوش همسر در امور مربوط به دامداری و کشاورزی فعالیت داشته و فعالیت مستمر و خستگی ناپذیری از خصایص بارزاین زن روستایی است.
کهولت سن وبیماری همسر، خشکسالی های پیاپی و مقرون به صرفه نبودن کشت و زرع این بانو را برآن داشت با همیاری خانواده به تولید و فرآوری محصولات جانبی روستایی روی آورد.
محصولاتی که تولید آنها از یک یا چند بانوی روستایی بر می آید و درعین حال از لحاظ اقتصادی نیز سود بهتری نسبت به تولیدات کشاورزی و زراعت دارند.
اقداماتی مانند جمع آوری و کشت گیاهان دارویی و معطر در مقیاس کم که به مراتب پرسودترند و همچنین عرق گیری از آنها، تولید نوشیدنی دارویی کامبوجا، تولید تخم مرغ محلی،عسل سیب که جدای از عسلهای مرسوم است،انواع ترشی و شوری جات،سرکه و آبغوره،شیره انگور،برگه زردآلو،رشته آش، نان و فطیر تنوری و..
بانو محمدی در خصوص فعالیت هایش گفت: ما حرکت را آغاز کردیم وحالا چشم انتظار همت مسئولان هستیم تا برای ساماندهی تولیداتمان ما را یاری کنند و با بسته بندی شکیل بر ارزش این محصولات بیفزایم و حداقل ۴۰ زن روستایی را در چرخه اشتغال بیاوریم.
علی اله وردی یکی از نوه های بانو مهیمن محمدی در خصوص فعالیت های خودش گفت: ما کشاورززاده هستیم اما با گذشت زمان و بروز خشکسالی های متوالی و کاهش ارزش تولیدات کشاورزی و به صرفه نبودن کشت، به فکر راه اندازی یک کسب و کار جدید اما روستایی افتادیم.
وی افزود: کسب و کاری که در آن با ارزش آفرینی تولیدات ساده روستایی،زمینه اشتغال افراد دیگر راهم فراهم کنیم واز سویی تولید محصولاتی برپایه ارگانیک برای کمک به افزایش سلامتی افراد جامعه وکاهش استفاده از داروهای شیمیایی رویکرد مان بود.
وی از ثبت شرکت تعاونی خانوادگی کشاورزی و باغبانی خودشان به عنوان گام نخست دانست و گفت: با گرفتن مجوز از اداره کار و تعاون ورفاه اجتماعی فعالیت ما شکل دیگری گرفت و ایده ای که ما در ذهن پرورانده بودیم این بود که با راه اندازی یک مجموعه تولیدی کوچک اما منظم، با بسته بندی و تجاری سازی محصولات روستایی موجب بالا رفتن ارزش این محصولات،ترغیب مشتریان به خرید محصول با کیفیت و مطمئن و البته سالم،افزایش فروش و در پی آن افزایش اشتغال،با اولویت زنان سرپرست خانوار بود.
اله وردی با اشاره به اینکه امروزه اقبال عمومی به سمت مصرف مواد طبیعی و محلی به جای کارخانه ای است بیان داشت: اگر در بین مردم این اطمینان ایجاد شود که محصولی که خریداری کرده اند از مواد طبیعی وارگانیک وبدون افزودنی های شیمیایی است اقبال عمومی برای خرید این محصولات افزایش می یابد.
وی افزود: امروز در حوزه فعالیت مان تولید انجام می شود اما مرحله بعد از تولید که بسته بندی مناسب و برند شدن محصولات است لنگ می زند که اگر این نقص رفع شود،قطعا فروش رونق یافته و اشتغال بیشتری ایجاد می شود.
وی از ایجاد زمینه های کاری بیشتر در حوزه تولید خاک برگ، کمپوست و خاک مخصوص گلهای آپارتمان خبرداد وگفت: با چند تن از بانوان عشایر نیز تعامل داشتیم که درصورت امکان، بسته بندی زعفران در قالب صنایع دستی کرمانجی عرضه شود.
وی تاکید کرد: اگر این ایده پشتیبانی و عملی شود قطعا نتایج باورنکردنی خواهد داشت وتحقق بوم گردی و گردشگری روستایی در آینده یکی از نتایج آن خواهد بود و ضمن اینکه ما در کنار صادرات زعفران می توانیم هنر نیز صادر کنیم.
وی مهمترین مشکل در حوزه فعالیتشان را در حال حاضر کمبود نقدینگی عنوان کرد وگفت: جا و مکان مناسبی را فراهم کردیم اما تجهیز و خرید لوازم و ابزارآلات و مواد اولیه و نیز دستمزد کارگران (تا برقراری فروش)نیازمند سرمایه در گردش هستیم.
وی به بن بست رسیدن روند پیگیریشان برای دریافت تسهیلات در چند نوبت هم اشاره کرد وگفت: تا کنون چند بار هم برای گرفتن تسهیلات اقدام کرده ایم که با بهانه های مختلف درخواست ما را رد کرده اند.
اله وردی ، سختگیری بانکها را یکی از موانع تولید برشمرد وافزود: درخواست بعدی ما، پشتیبانی دستگاه های اجرایی در صدور مجوز و پروانه های لازم است مجوزهایی که با آن قادر باشیم در خود روستا فعالیت داشته باشیم.
وی، کاهش حجم کاغذ بازی های اداری،تخصیص بازارچه مخصوص کارآفرینان روستایی و نیز درنظر گرفتن غرفه های مخصوص در نمایشگاه های فصلی را از دیگر مطالبات فعالان این حوزه برشمرد وگفت: کارآفرینی ما مختص بانوان بی بضاعت روستایی است ودر این خصوص از همه متولیان تقاضا داریم ما را یاری کنند،باشد که باری از دوش این قشر زجر کشیده برداریم.
کار این کارآفرینان محدود به روستای حصار اندف نیست ودختر این خانواده نیز در کرج این روال را ادامه داده است و برای چند خانواده فرصت شغلی ایجاد کرده است.
‘کامبوجا’ یکی از تولیدات این خانواده کارآفرین است این نوشیدنی از یک نوع قارچ که داخل چای رشد می کند تهیه می شود واین چای به دارویی برای درمان بیماری هایی چون کبد چرب، دیابت، افسردگی، ضعف اعصاب و ام اس تبدیل می شود.
کارشناس امور صنایع اداره صنعت، معدن وتجارت شهرستان فاروج گفت: تا زمانیکه محصول گیاهان دارویی وعرقیات آن بصورت فله ای عرضه می شود فعالیت های شخص عرضه کننده زیر مجموعه جهاد کشاورزی قرار می گیرد.
ربابه ذهرایی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: فعالان در این حوزه برای بسته بندی محصولات خود باید جواز فعالیتشان را از صنعت، معدن وتجارت بگیرند و بعد از طی مراحل اداری، با دریافت پروانه بهره برداری فعالیت هایشان در مسیر برنامه های این دستگاه قرار می گیرد.
وی گفت: متقاضی با ارائه طرح توجیهی به این دستگاه واعلام اینکه با اجرای طرحش چند نفر شاغل می شوند وارد مرحله بررسی طرح توجیهی می شودو در بازدید کارشناسان از فضای محل اجرای طرح در صورت تایید در خصوص امکان تولید انبوه، برای طرح پیشرفت فیزیکی تعیین می شود که اگر بالاتر از ۹۰ درصد باشد پروانه بهره برداری دریافت می کند.
وی تاکید کرد : البته باید بازار در مقابل عرضه محصولات متقاضی هم سنجیده شود
وی افزود: اگر متقاضی شرکت تعاونی تشکیل دهد با توجه به اینکه بعضی از این شرکت ها از معافیت مالیاتی تا ۶ سال برخودار می شوند می تواند از این خدمات نیز استفاده کند.
وی گفت: در حوزه پرداخت تسهیلات در مرحله ای که فقط جواز تاسیس دارد می تواند تسهیلات سرمایه ثابت با نرخ ۱۸ درصد وبا بازپرداخت ۵ ساله دریافت کند.
وی یادآورشد: این دستگاه هیچ قیدی برای پرداخت تسهیلات ندارد وتا مرحله معرفی به بانک حوزه فعالیت این دستگاه است و تامین خواست وشرایط بانک برای دریافت تسهیلات بین متقاضی وعوامل بانک است.
تولید عرقیات گیاهی از لیست مشاغل خانگی خارج شده است
کارشناس مسئول صنایع جهاد کشاورزی فاروج هم گفت: تولید عرقیات گیاهی، فرآورده های لبنی و… دیگر از لیست مشاغل خانگی خارج شده است.
اعظم هاشمی در گفتگو با ایرنا اظهار داشت: پیش از این برای دریافت این مجوز باید استعلامات بهداشتی وگواهی سلامت فرد متقاضی تایید می شد تا از تسهیلات کم بهره با نرخ سود ۴ درصد ومتناسب با طرح وظرفیت تولید تا سقف ۳۰۰ میلیون ریال برخودار شود.
وی گفت: متقاضی در صورت دریافت جواز در تولید عرقیات گیاهی می تواند از بانک های عامل تسهیلاتی بیش از این نیز در یافت کند.
وی گفت: با توجه به ظرفیت های شهرستان وشمار بالای تقاضا در این حوزه، لیستی از این مشاغل مثل تولید عرقیات گیاهی ، فرآورده های لبنی ، سبزیجات خشک و …. گردآوری و برای موافقت با برگشت به لیست مشاغل خانگی با مراجع بالاتر مکاتبه شده است.
روستای حصار اندف در ۱۵ کیلومتری شهر فاروج واقع شده واز توابع دهستان حصار بخش خبوشان است.